エレファント・ビジュアライザー調査記録

ビジュアルプログラミングで数式の変形を表すことを考えていくブロクです。

集合の計算(5)

前回の議論を  f \in \mathfrak{P}(X \times Y) の場合について考えます。

 f \in \mathfrak{P}(X \times Y) A \subseteq X U \subseteq Y のとき

  •  \overline{f}(A) = \{ y \in Y \mid \exists x \in X (\langle x,y \rangle \in f \land x \in A) \}
  •  \overline{f^{-1}}(U) = \{ x \in X \mid \exists y \in Y (\langle x,y \rangle \in f \land y \in U) \}

と定義します。定義より  A \subseteq X B \subseteq X U \subseteq Y V \subseteq Y に対して

  •  A \subseteq B \implies \overline{f}(A) \subseteq \overline{f}(B)
  •  U \subseteq V \implies \overline{f^{-1}}(U) \subseteq \overline{f^{-1}}(V)

が成り立ちます。

 f \in \mathfrak{P}(X \times Y) a \in X x \in X A \subseteq X B \subseteq X u \in Y y \in Y U \subseteq Y V \subseteq Y とするとき
 \begin{eqnarray*}
\overline{f}(\{a\}) & = & \{ y \in Y \mid \exists x \in X (\langle x,y \rangle \in f \land x \in \{a\}) \} \\
 & = & \{ y \in Y \mid \langle a,y \rangle \in f \}
\end{eqnarray*}
 \begin{eqnarray*}
\overline{f^{-1}}(\{u\}) & = & \{ x \in X \mid \exists y \in Y (\langle x,y \rangle \in f \land y \in \{u\}) \} \\
 & = & \{ x \in X \mid \langle x,u \rangle \in f \}
\end{eqnarray*}
となって
 y \in \overline{f}(\{x\}) \iff \langle x,y \rangle \in f \iff x \in \overline{f^{-1}}(\{y\})
が成り立ちます。

 f \in \mathcal{M}(X, Y) ( f写像)のときは
 \overline{f}(\{x\}) \subseteq \{y\} \iff \overline{f}(\{x\}) = \{y\} \iff \overline{f}(\{x\}) \supseteq \{y\}
であることから
 \overline{f}(\{x\}) = \{y\} \iff x \in \overline{f^{-1}}(\{y\})
となるので
 \begin{eqnarray*}
 \overline{f}(\{x\}) \subseteq U & \iff & \exists y \in U (\overline{f}(\{x\}) = \{y\}) \\
 & \iff & \exists y \in U (x \in \overline{f^{-1}}(\{y\})) \\
 & \iff & x \in \overline{f^{-1}}(U)
\end{eqnarray*}
が成り立ちます。

 A(\lambda) X の部分集合( \lambda \in \Lambda)、 p(\lambda) \lambda に関する条件のとき、 \displaystyle \bigcup_{\lambda \in \Lambda} \{ x \in A(\lambda) \mid p(\lambda) \} = \{ x \in X \mid \exists \lambda \in \Lambda ( x \in A(\lambda) \land p(\lambda) ) \} \{ A(\lambda) \mid \mid p(\lambda) \} と書くことにします。

前回の (1) から (8) までを書き直します。

 f \in \mathfrak{P}(X \times Y) A \subseteq X B \subseteq X U \subseteq Y V \subseteq Y X の部分集合系  (A_\lambda \mid \lambda \in \Lambda) Y の部分集合系  (U_\mu \mid \mu \in M) に対して以下が成り立ちます。

(1)  \overline{f}(A \cap B) \subseteq \overline{f}(A) \cap \overline{f}(B)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
 & & (A \cap B \subseteq A) \land (A \cap B \subseteq B) \\
 & \implies & (\overline{f}(A \cap B) \subseteq \overline{f}(A)) \land (\overline{f}(A \cap B) \subseteq \overline{f}(B)) \\
 & \implies & \overline{f}(A \cap B) \subseteq \overline{f}(A) \cap \overline{f}(B) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(2)  \overline{f}(A \cup B) = \overline{f}(A) \cup \overline{f}(B)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
\overline{f}(A \cup B) 
 & = & \{ \overline{f}(x) \mid \mid x \in A \cup B \} \\
 & = & \{ \overline{f}(x) \mid \mid x \in A \lor x \in B \} \\
 & = & \{ \overline{f}(x) \mid \mid x \in A \} \cup \{ \overline{f}(x) \mid \mid x \in B \}\\
 & = & \overline{f}(A) \cup \overline{f}(B) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(3)  f \in \mathcal{M}(X, Y) \implies \overline{f^{-1}}(U \cap V) = \overline{f^{-1}}(U) \cap \overline{f^{-1}}(V)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
\overline{f^{-1}}(U \cap V) 
 & = & \{ x \in X \mid \overline{f}(\{x\}) \subseteq U \cap V \} \\
 & = & \{ x \in X \mid \overline{f}(\{x\}) \subseteq U \land \overline{f}(\{x\}) \subseteq V \} \\
 & = & \{ x \in X \mid x \in \overline{f^{-1}}(U) \land x \in \overline{f^{-1}}(V) \} \\
 & = & \overline{f^{-1}}(U) \cap \overline{f^{-1}}(V) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(4)  \overline{f^{-1}}(U \cup V) = \overline{f^{-1}}(U) \cup \overline{f^{-1}}(V)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
\overline{f^{-1}}(U \cup V) 
 & = & \{ \overline{f^{-1}}(y) \mid \mid y \in U \cup V \} \\
 & = & \{ \overline{f^{-1}}(y) \mid \mid y \in U \lor y \in V \} \\
 & = & \{ \overline{f^{-1}}(y) \mid \mid y \in U \} \cup \{ \overline{f^{-1}}(y) \mid \mid y \in V \}\\
 & = & \overline{f^{-1}}(U) \cup \overline{f^{-1}}(V) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(5)  \displaystyle \overline{f}(\bigcap_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda) \subseteq \bigcap_{\lambda \in \Lambda} \overline{f}(A_\lambda)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
 & & \forall \lambda \in \Lambda \left( \bigcap_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda \subseteq A_\lambda \right) \\
 & \implies & \forall \lambda \in \Lambda \left( \overline{f}(\bigcap_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda) \subseteq \overline{f}(A_\lambda) \right) \\
 & \implies & \overline{f}(\bigcap_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda) \subseteq \bigcap_{\lambda \in \Lambda} \overline{f}(A_\lambda) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(6)  \displaystyle \overline{f}(\bigcup_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda) = \bigcup_{\lambda \in \Lambda} \overline{f}(A_\lambda)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
\overline{f}(\bigcup_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda) 
 & = & \left\{ \overline{f}(x) \middle\vert \middle\vert x \in \bigcup_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda \right\} \\
 & = & \{ \overline{f}(x) \mid \mid \exists \lambda \in \Lambda (x \in A_\lambda) \} \\
 & = & \bigcup_{\lambda \in \Lambda} \{ \overline{f}(x) \mid \mid x \in A_\lambda \} \\
 & = & \bigcup_{\lambda \in \Lambda} \overline{f}(A_\lambda) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(7)  \displaystyle f \in \mathcal{M}(X, Y) \implies \overline{f^{-1}}(\bigcap_{\mu \in M} U_\mu) = \bigcap_{\mu \in M} \overline{f^{-1}}(U_\mu)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
\overline{f^{-1}}(\bigcap_{\mu \in M} U_\mu) 
 & = & \left\{ x \middle\vert \overline{f}(\{x\}) \subseteq \bigcap_{\mu \in M} U_\mu \right\} \\
 & = & \{ x \mid \forall \mu \in M (\overline{f}(\{x\}) \subseteq U_\mu) \} \\
 & = & \{ x \mid \forall \mu \in M (x \in \overline{f^{-1}}(U_\mu)) \} \\
 & = & \bigcap_{\mu \in M} \overline{f^{-1}}(U_\mu) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]