エレファント・ビジュアライザー調査記録

ビジュアルプログラミングで数式の変形を表すことを考えていくブロクです。

集合の計算(4)

前回と同様、いったん  f: X \to Y x \in X y \in Y U \subseteq Y のとき

  •  f(x) = y \iff x \in f^{-1}(y)
  •  f(x) \in U \iff x \in f^{-1}(U)

が成り立つとします。

 f: X \to Y A \subseteq X B \subseteq X U \subseteq Y V \subseteq Y のとき

  •  A \subseteq B \implies f(A) \subseteq f(B)
  •  U \subseteq V \implies f^{-1}(U) \subseteq f^{-1}(V)

が成り立つとします。

この方針で (1) から (8) までの証明を書き直します。

 f: X \to Y A \subseteq X B \subseteq X U \subseteq Y V \subseteq Y X の部分集合系  (A_\lambda \mid \lambda \in \Lambda) Y の部分集合系  (U_\mu \mid \mu \in M) に対して以下が成り立ちます。

(1)  f(A \cap B) \subseteq f(A) \cap f(B)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
 & & (A \cap B \subseteq A) \land (A \cap B \subseteq B) \\
 & \implies & (f(A \cap B) \subseteq f(A)) \land (f(A \cap B) \subseteq f(B)) \\
 & \implies & f(A \cap B) \subseteq f(A) \cap f(B) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(2)  f(A \cup B) = f(A) \cup f(B)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
f(A \cup B) 
 & = & \{ f(x) \mid x \in A \cup B \} \\
 & = & \{ f(x) \mid x \in A \lor x \in B \} \\
 & = & \{ f(x) \mid x \in A \} \cup \{ f(x) \mid x \in B \}\\
 & = & f(A) \cup f(B) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(3)  f^{-1}(U \cap V) = f^{-1}(U) \cap f^{-1}(V)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
f^{-1}(U \cap V) 
 & = & \{ x \in X \mid f(x) \in U \cap V \} \\
 & = & \{ x \in X \mid f(x) \in U \land f(x) \in V \} \\
 & = & \{ x \in X \mid x \in f^{-1}(U) \land x \in f^{-1}(V) \} \\
 & = & f^{-1}(U) \cap f^{-1}(V) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(4)  f^{-1}(U \cup V) = f^{-1}(U) \cup f^{-1}(V)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
f^{-1}(U \cup V) 
 & = & \{ x \in X \mid f(x) \in U \cup V \} \\
 & = & \{ x \in X \mid f(x) \in U \lor f(x) \in V \} \\
 & = & \{ x \in X \mid x \in f^{-1}(U) \lor x \in f^{-1}(V) \} \\
 & = & f^{-1}(U) \cup f^{-1}(V) \\
\end{eqnarray*}
これを  f写像でなくても成り立つように書き換えます。そのため  A(\lambda) X の部分集合( \lambda \in \Lambda)、 p(\lambda) \lambda に関する条件のとき、 \displaystyle \bigcup_{\lambda \in \Lambda} \{ x \in A(\lambda) \mid p(\lambda) \} = \{ x \in X \mid \exists \lambda \in \Lambda ( x \in A(\lambda) \land p(\lambda) ) \} \{ A(\lambda) \mid \mid p(\lambda) \} と書くことにします。この記法を使うと
 \begin{eqnarray*}
f^{-1}(U \cup V) 
 & = & \{ f^{-1}(y) \mid \mid y \in U \cup V \} \\
 & = & \{ f^{-1}(y) \mid \mid y \in U \lor y \in V \} \\
 & = & \{ f^{-1}(y) \mid \mid y \in U \} \cup \{ f^{-1}(y) \mid \mid y \in V \}\\
 & = & f^{-1}(U) \cup f^{-1}(V) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(5)  \displaystyle f(\bigcap_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda) \subseteq \bigcap_{\lambda \in \Lambda} f(A_\lambda)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
 & & \forall \lambda \in \Lambda \left( \bigcap_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda \subseteq A_\lambda \right) \\
 & \implies & \forall \lambda \in \Lambda \left( f(\bigcap_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda) \subseteq f(A_\lambda) \right) \\
 & \implies & f(\bigcap_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda) \subseteq \bigcap_{\lambda \in \Lambda} f(A_\lambda) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(6)  \displaystyle f(\bigcup_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda) = \bigcup_{\lambda \in \Lambda} f(A_\lambda)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
f(\bigcup_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda) 
 & = & \left\{ f(x) \middle\vert x \in \bigcup_{\lambda \in \Lambda} A_\lambda \right\} \\
 & = & \{ f(x) \mid \exists \lambda \in \Lambda (x \in A_\lambda) \} \\
 & = & \bigcup_{\lambda \in \Lambda} \{ f(x) \mid x \in A_\lambda \} \\
 & = & \bigcup_{\lambda \in \Lambda} f(A_\lambda) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]

(7)  \displaystyle f^{-1}(\bigcap_{\mu \in M} U_\mu) = \bigcap_{\mu \in M} f^{-1}(U_\mu)

[証明]
 \begin{eqnarray*}
f^{-1}(\bigcap_{\mu \in M} U_\mu) 
 & = & \left\{ x \middle\vert f(x) \in \bigcap_{\mu \in M} U_\mu \right\} \\
 & = & \{ x \mid \forall \mu \in M (f(x) \in U_\mu) \} \\
 & = & \{ x \mid \forall \mu \in M (x \in f^{-1}(U_\mu)) \} \\
 & = & \bigcap_{\mu \in M} f^{-1}(U_\mu) \\
\end{eqnarray*}
[証明終わり]